Marek Edelman

Marek Edelman był jednym z działaczy ruchu oporu w Polsce podczas II wojny światowej i uczestników Powstania w Getcie. Urodził się w Warszawie lub w Homelu w Białorusi (miejsce urodzenia nie jest pewne) w 1919 roku jako syn żydowskiego lekarza i pielęgniarki. W młodości interesował się literaturą, teatrem i polityką, a także był aktywnym członkiem żydowskich organizacji młodzieżowych.

Gdy wybuchła wojna, Edelman został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Treblince, gdzie pracował jako lekarz pomocniczy. Po ucieczce z obozu w 1943 roku wrócił do Warszawy i dołączył do Armii Krajowej. W 1944 roku brał udział w powstaniu warszawskim, gdzie pełnił funkcję dowódcy oddziału. Po upadku powstania został aresztowany przez Niemców i przetransportowany do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie przebywał do wyzwolenia w 1945 roku.

Po wojnie Edelman wrócił do Warszawy, gdzie rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W tym samym czasie był aktywnym działaczem ruchu robotniczego i syjonistycznego. W latach 50. i 60. brał udział w różnych kampaniach na rzecz praw człowieka i demokracji w Polsce, a także był jednym z liderów Solidarności.

Marek Edelman był także pisarzem i publicystą. Napisał kilka książek, w tym „Bunt w Treblince” i „Powstanie warszawskie” oraz setki artykułów i esejów. Jego prace były tłumaczone na wiele języków i były szeroko czytane na całym świecie.

Edelman pozostał wierny swoim ideałom i ideałom powstania warszawskiego do końca życia. Zmarł w 2009 roku w Warszawie, gdzie został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim. Jego postać i działalność zawsze były szeroko cenione w Polsce i na świecie. Został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami, w tym Orderem Orła Białego, najwyższym odznaczeniem państwowym w Polsce.