Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie

Warszawska giełda – kiedyś i dziś

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie (w skrócie GPW) jest obecnie jedną z największych tego typu instytucji finansowych w Europie Środkowej i Wschodniej. Początki GPW były bardzo skromne. Historia warszawskiej giełdy udowadnia jednak, że nawet zabory nie stanowiły dla Polaków przeszkody w rozwoju nowoczesnych form przedsiębiorczości.

GPW W Królestwie Polskim

Pierwsza polska giełda powstała w Warszawie ponad 200 lat temu. Została ona otwarta dokładnie 12 maja 1817 roku na rozkaz pierwszego namiestnika Królestwa Polskiego generała Józefa Zajączka. Pierwotnie, jako Giełda Kupiecka, placówka ta zajmowała się wymianą walut i weksli. Z czasem na sali giełdowej, znajdującej się w jednej z komnat Pałacu Saskiego, zaczęto obracać pierwszymi papierami wartościowymi (listami zastawnymi Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim) oraz, w 1840 roku, pierwszymi akcjami (udziałami w Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej).

Zobacz też: Praca w Warszawie

Pod kontrolą banku

W 1828 roku siedziba giełdy przeniosła się z centrum handlowo usługowego, tzw. „Marywilu” (który dość szybko zastąpił w tej roli Pałac Saski), do rotundy Banku Polskiego, mieszczącej się w gmachu Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu przy Placu Bankowym. Wiązało się to z decyzją władz Królestwa Polskiego z 1828 roku, według której to właśnie Bank Polski miał przejąć nadzór nad prężnie rozwijającym się rynkiem papierów wartościowych. Pod koniec XIX wieku Giełda Kupiecka zmieniła nazwę na Giełdę Warszawską, która następnie podzieliła się na osobne, wyspecjalizowane instytucje (np. giełdę towarową, pieniężną czy zbożową).

GPW w wieku XX

I Wojna światowa oraz wielki kryzys z 1929 roku, spowodowany krachem na nowojorskim Wall Street, odcisnęły spore piętno na gospodarce II Rzeczpospolitej. Mimo tego, że giełda nie odzyskała już dawnej świetności, to w sposób nieprzerwany działała aż do wybuchu II wojny światowej.

Kapitalistyczne odrodzenie Giełdy Papierów Wartościowych

Pierwsza sesja obecnej GPW odbyła się dopiero w III Rzeczpospolitej, już po transformacji ustrojowej. 12 Kwietnia 1991 roku podpisano akt założycielski GPW, a cztery dni później (tj. 16 kwietnia) w dawnym gmachu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej zanotowano akcje 5 spółek: Exbud, Tonsil, Próchnik, Śląska Fabryka Kabli i Krosno. Warto pamiętać, że całe to przedsięwzięcie było możliwe dzięki francuskim instytucjom, takim jak Centralny Depozyt SICOVAM oraz Spółka Giełd Francuskich (Société de Bourses Françaises).

Giełda Papierów Wartościowych w XXI wieku

Budynek KC PZPR pozostawał siedzibą GPW do 2000 roku. Od tego czasu giełda mieści się w nowoczesnym biurowcu przy ulicy Książęcej 4, leżącym w niedalekim sąsiedztwie parlamentu oraz Alej Ujazdowskich. Obecnie GPW jest bardzo rozwiniętą spółką, która składa się z licznych, specjalistycznych działów. Warszawska giełda aspiruje dziś do miana światowego centrum kapitałowego, które zajmuje się nie tylko przepływem ogromnych środków finansowych, ale również stara się rozwijać polskie poczucie przedsiębiorczości oraz promować kulturę inwestowania.